Vele Vlamingen starten geen eigen bedrijf omdat ze bang zijn om te mislukken. Ondernemers die wel al sprongen, kennen opvallend minder faalangst.

Zijn ondernemers voldoende beschermd?

Loont ondernemen in Vlaanderen?

We stellen een perceptie- en generatiekloof vast. Enkel ondernemers oordelen vaker dat het niet loont dan dat het wel loont. Gepensioneerden zien het rooskleuriger in.

Bron: enquête bij 1000 Vlamingen door Vlaio en Antwerp Management School, 2017

België scoort hoog in top-5 faalangst

In welke innovatiegedreven economie vinden mensen dat faalangst hen tegenhoudt om te ondernemen?

Bron: Global entrepreneurship monitor, 2015

Jongeren tussen 18 en 34 kennen de meeste faalangst, maar ook de hoogste intentie om een zaak te starten. Vrouwen hebben zin om te ondernemen, maar de context van kinderen en gezin staan hun goesting in de weg.

Remedies tegen faalangst

Wat kan je leren van zij die weinig faalangst kennen?

Failliet gaan en toch niet levenslang je schulden aflossen? Vanaf 1 mei 2018 kan het. De nieuwe wet op het insolventierecht zorgt voor deze aardverschuiving. Wat zegt deze wet van minister Geens precies?

“Een faillissement betekent niet altijd dat de ondernemer slecht bestuurd heeft”, weet ook minister van Justitie, Koen Geens. “Vandaar dat de ondernemer niet mag worden gestigmatiseerd. Integendeel. We zetten voortaan sterker in op de tweede kans.”
Zijn voorstel tot modernisering van het insolventierecht van ondernemingen is in het parlement goedgekeurd op 13 juli. De nieuwe wet treedt in werking op 1 mei 2018.
De belangrijkste verdiensten van de gloednieuwe wet?

1. Vzw’s kunnen ook failliet gaan

Beoefenaars van vrije beroepen en vzw’s kunnen nu ook failliet gaan. Het insolventierecht wordt ook voor hen een vangnet. Hierdoor krijgen zij de mogelijkheid om hun onderneming of samenwerkingsstructuur op een ordentelijke wijze aan te passen, te laten beschermen of te laten ophouden, net als alle ondernemers.

2. Schulden worden kwijtgescholden

Eens de curator de goederen van de gefailleerde heeft verkocht om met de opbrengst schuldeisers te betalen, kan om een kwijtschelding van de restschulden worden gevraagd. De rechter is verplicht dit verzoek goed te keuren. Meteen kunnen ondernemers een nieuwe activiteit opstarten waarbij de inkomsten voor henzelf zijn. Zo kan er opnieuw aan de toekomst gebouwd worden. De ondernemers krijgen een nieuwe kans.

« Wanneer ondernemingen in moeilijk vaarwater komen is het van belang er voor te zorgen dat ze kunnen voortwerken.»

Koen Geens
minister van Justitie

3. Betaald is betaald

Vandaag is een minnelijk akkoord tussen schuldenaar en schuldeiser niet aantrekkelijk. De betalingen die in het kader van dit akkoord gebeuren, kunnen namelijk achteraf bij een eventueel faillissement worden teruggevorderd. “Deze situatie creëerde veel onzekerheid bij de schuldeiser”, zegt Geens. “Het vernieuwd minnelijk akkoord verzekert de schuldeiser dat hij of zij de betaalde bedragen kan behouden.”

4. Ondernemings­bemiddelaar lost op

Wanneer de schuldenaar in moeilijke papieren zit en zelf niet in staat is om orde op zaken te stellen, kan hij of zij een beroep doen op een ondernemingsbemiddelaar. Deze helpt de schuldenaar bij het opstellen van een akkoord met de schuldeisers.

5. Digitale faillissements­­procedure

Via een centraal register solvabiliteit wordt de faillissementsprocedure een online procedure. Alle mogelijke schuldeisers, zoals banken, werknemers en leveranciers, zijn verlost van de papiermolen. Niemand hoeft zich nog te verplaatsen naar de griffie van de rechtbank om een faillissementsdossier neer te leggen.

«Ondernemers laten sneller mislukking achter zich»

“Deze wetgeving is een stap in de goede richting”, zegt Luc Wynant, oprichter en partner van advocatenkantoor Van Olmen & Wynant. “De wet heft namelijk een belangrijke rem op het ondernemerschap op.” “Ondernemers maken schulden als hefboom om groei te creëren. En helaas, soms gaat het mis. Vandaag worden ze hier nog met de vinger voor gewezen. Dat kan veranderen nu ze ook wettelijk een punt kunnen zetten achter een mislukking. Ze zullen sneller weer opnieuw schuldenvrij zijn… en ondernemen. Ons land heeft deze positieve stimulans nodig.”

«Starters kunnen nu ambitieuzer ondernemen»

“Deze nieuwe wet is goed voor starters”, zegt Wouter Desmet, die als vennoot bij EY bedrijven en starters adviseert. “Deze starters zullen ambitieuzer durven ondernemen omdat ze de gevolgen van een fout niet meer eeuwig met zich meeslepen. Vanuit EYnovation pleiten we voor zo’n kader dat stimuleert en aanmoedigt om de zaken grootser te zien. Tegelijkertijd mag het stigma rond falen verdwijnen. Onze enige kanttekening? We mogen onverantwoord risicogedrag niet aanmoedigen. Na één faillissement blijven vele andere bedrijven achter met onbetaalde facturen.”

«Met ervaring kom je sneller tot succesvolle onderneming»

“Ik heb net mijn vierde bedrijf opgestart”, zegt Karen Boers, co-founder en managing director van Startups.be. “En dat gaat sneller dan de vorige drie. Zo komen ook andere serial entrepreneurs vlotter tot een succesvolle onderneming. Ze leerden uit ervaringen en fouten. Daarom vind ik het goed dat ondernemers gemakkelijker opnieuw kunnen starten, ook al gingen ze failliet. 95% van de faillissementen is niet frauduleus. Wel spelen er zoveel andere redenen mee. Het potentieel van deze ondernemers mogen we niet laten liggen.”

Falen is verliezen? Nee. Niet volgens coach Wim Rombaut. En wat helemaal super is? Faalangst kan je omzetten in faalwinst. Hoe?

Jan loopt op de tippen van zijn tenen en vloekt af en toe op zijn personeel. Vroeger ging het goed in zijn drukkerij. Maar helaas, vandaag is de concurrentie van online printdiensten moordend. Jan evolueerde op digitaal vlak totaal niet mee. Hij is net 42 jaar en kent niets van online mailings en cloudservices. Hij davert dan ook van de schrik voor de digitale toekomst.

Herken je de angst van Jan?

“80% van de leidinggevenden en ondernemers die ik ken, leidt wel eens onder faalangst.” Wim Rombaut herkent en erkent het probleem. Of de uitdaging, hoe je het ook noemt. Feit is dat angst om te mislukken normaal is.

Twee zaken waar ondernemers het hardst onder lijden? Het onvoorspelbare karakter van onze economie door de digitalisering. En het aanwerven van de verkeerde personen.

Eerste eenvoudige oplossing?

Een eerste eenvoudige oplossing voor Jan en alleman? “Je bewust worden dat je mag falen, verzacht al het leed”, volgens Wim. “Hoe meer we onze kinderen zeggen dat ze mogen vallen met de fiets, dat ze mogen wenen als ze verdriet hebben… hoe beter ze als volwassenen omgaan met mislukkingen en falen. Hen later herprogrammeren is helaas wat moeilijker.”

« Pijn en falen horen bij het leven. Rouwen, wenen, twijfelen: het mag. Laat het er even zijn. Om zo schuldgevoel om te zetten in kracht. »

Wim Rombaut
Zelfstandig executive coach, teamtrainer, keynote speaker

Wat is faalwinst?

Dat herprogrammeren, is de uitdaging volgens Wim. Hij begeleidt leidinggevenden en ondernemers van faalangst naar faalwinst. Hierbij leer je het voordeel inzien van fouten maken, en profiteer je van de ervaring die je opdoet bij mislukkingen. Falen wordt winnen! Het verleggen van de focus op targets naar de focus op het proces, is een van zijn oplossingen.

“Targets haal je namelijk dikwijls ook niet”, zegt de coach. “Te hoge targets verlammen mensen van de stress. Dit terwijl iedereen het kan opbrengen om een proces zo goed mogelijk te voltooien. Vergelijk het met Chris Froome die de Tour de France wint omdat hij zich dag na dag op de rit concentreert. Hij maakte van het bijna onmogelijke doel een haalbaar procesmatig traject. Froome focust op het proces.”

Op het Failing Forward-congres schotelt Wim Rombaut je meer oplossingen voor. Win aan veerkracht en schrijf je nu in op metfalenenopstaan.be/conferentie.

Deze 3 tips verhogen je veerkracht

Tip 1: De 30-3 regel

Na elk half uur werken neem je 3 minuten pauze. Doe rustige bewegingsoefeningen, of yoga-houdingen die je ontspannen. Leg een yoga-mat zichtbaar naast je bureau en zet een pauze app aan zoals ‘Mindfulness bell’ op 30 minuten.

Tip 2: Tel je ademhaling

Je kan stress beter de baas met een ontspannen en gecontroleerde ademhaling. “Voor iedere belangrijke meeting of presentatie, doe ik een korte ademhalingsoefening”, zegt Wim. “4 tellen rustig inademen, 2 tellen adem vasthouden, 4 tellen uitademen. Herhaal dit 3 keer.”

Tip 3: Herhaal je mantra

Zoek een krachtige en constructieve zin. Deze herhaal je regelmatig luidop, bijvoorbeeld voor een moeilijk gesprek. Zo conditioneer je je brein in de goede richting. Twee voorbeelden van mantra’s: “Wat er ook op mijn pad komt, I can handle it.”, “Ik voel me sterk.”

Wie is Wim Rombaut?

Wim Rombaut (59) is professioneel businesscoach en een sportman in hart en nieren. Hij werd tweemaal Belgisch kampioen waterpolo, Belgisch kampioen reddend zwemmen en is sinds zijn 18de coach van jeugdteams. Na 10 jaar coachen werd hij ondernemer, coach en consultant in de fitnesswereld.

Wim richtte Passage Fitness op, dat uitgroeide tot de grootste health en fitness-keten van België. Sinds 1999 geeft hij mentale training en coaching aan managers.

www.wimrombaut.be

«Elke dag loopt hier wel iets mis»

Wie? Heidi Rakels
Leeftijd? 49
Studies? Burgerlijk ingenieur computerwetenschappen
Functie? Ex-judoka, nu CEO
Bedrijf? GuardSquare

Heidi Rakels won een bronzen medaille als judoka op de Olympische Spelen in Barcelona. Maar vooral tegenslag maakte haar tot de CEO die ze vandaag is.

Wat loopt er soms mis in je bedrijf?

“In een bedrijf loopt er elke dag wel iets mis: mensen zijn ziek of je mist een deal. Bij onze opstart in 2014 kon een tegenslag zelfs het einde betekenen. Zo dreigden wij ten onder te gaan aan een rechtszaak van een Amerikaanse concurrent. Die zette gelukkig niet door.”

Hoe onderneem je vandaag?

“Ik ben minder perfectionistisch. Dat heb ik moeten loslaten omdat ik er aan ten onder ging. Het is normaal dat je elke dag problemen voorgeschoteld krijgt. Ik los ze met zo weinig mogelijk energie op. Ik leer voor de volgende keer en neem het niet meer emotioneel op.”

Wat leerde je uit moeilijke momenten?

“Ik heb geleerd dat hindernissen een deel vormen van het bedrijfsproces. Zag ik ze vroeger als tegenslagen, dan zie ik ze vandaag als opportuniteiten die ik zo efficiënt mogelijk oplos. Zo zijn we gegroeid naar een bedrijf met 30 mensen en 4 miljoen euro omzet in 2017.”

Wat is je beste advies aan ondernemers in moeilijkheden?

“Heb geduld en zet door, is mijn advies. Zelf leerde ik veel uit mijn sportcarrière als judoka, zoals mislukkingen ombuigen in successen. Ik stond in de halve finale in Sydney en verloor. Vervolgens verloor ik de strijd om de derde plaats. In Barcelona daarentegen lag ik er in de tweede ronde uit, om via de herkansingen toch nog Olympisch brons te winnen.”

« Ik liet de moed zakken »

Wesley Lorrez, 39 (links)
Oprichter en zaakvoerder bij PegagusApps

Wat doe je?

“Samen met mijn 20 medewerkers maken we software en apps op maat van bedrijven zoals Worldline Atos, Barco en Atlas Copco. Opvallend is dat onze ontwikkelaars thuiswerken. Ze kiezen ook hun werkuren. Maandelijks vergaderen we in onze chalet in Anzegem.”

Wat liep er mis?

“Negen jaar geleden verkochten we video’s aan bezoekers van een pretpark, zoals de souvenirfoto’s. Ze konden zo hun ritje in de rollercoaster thuis herbeleven. Na een eerste succes in Boudewijnpark investeerden we 800.000 euro in pretparken. Helaas kochten weinig mensen een video omdat er zoveel te koop is in parken. Het werd ons faillissement.”

Wat heb je geleerd?

“Ik liet zelf de moed zakken op een crisisvergadering. Ik gaf openlijk toe dat ik er door zat. Hierdoor lieten mijn aandeelhouders het ook afweten. Daaruit leerde ik dat ik geen belangrijke meeting meer mag houden als ik diep zit. Eerst moet ik er zelf bovenop geraken. Aandeelhouders wensen een sterke trekker aan het hoofd van een bedrijf.”

« Help! Administratie »

Isabelle Dumortier, 28 (midden)
Oprichtster en zaakvoerster bij The Tutu Shop

Wat doe je?

“Nadat ik veel reacties kreeg op foto’s waarop ik een tutu droeg, begon ik in mei 2016 met Tutu-shop.com. Daarnaast open ik regelmatig pop-upstores, momenteel in Knokke. Na acht maanden had ik meer dan 5.000 tutu’s verkocht. Ik leid het bedrijf en mijn zes personeelsleden.”

Wat liep er mis?

“Als 18-jarige had ik mijn eerste webshop, met pilotenmateriaal. Ik nam een werknemer in dienst maar was er nog niet klaar voor. Ik verkocht de webshop, en begon websites voor anderen te bouwen. Maar het liep administratief en met de RSZ mis. Ik was onervaren en niet voldoende op de hoogte van wat de Belgische administratie met zich meebrengt.”

Wat heb je geleerd?

“Ik weet sinds toen dat een boekhouder de financiële planning niet doet. Hij kijkt in het verleden. Ik doe nu nauwkeuriger de administratie. Verder is communicatie ontzettend belangrijk, ook bij moeilijkheden. Je kan, bijvoorbeeld, om betalingsuitstel of het opsplitsen van een rekening vragen, als het nodig is. Je oogst meer begrip dan je denkt.”

« Af en toe op mijn bek »

Soe Nsuki, 29 (rechts)
Stand-upcomedian en journalist voor Charlie

Wat doe je?

“Ik ben nu vijf jaar stand-upcomedian. Daarnaast schrijf ik en maak ik filmpjes voor Charlie magazine. Hiermee kom ik het grootste deel van het jaar rond. In de zomer werk ik bij in een leuke bar. Zo heb ik sinds mijn 15de alle mogelijke jobs gedaan. Enkel dingen die ik graag doe, anders lukt het me niet.”

Wat liep er mis?

“Natuurlijk ga je als komiek af en toe op je bek. Ik, bijvoorbeeld, tijdens mijn eerste optreden in Nederland. Ik was vier maanden bezig met allemaal goede optredens, tot ze plots niet lachten. Ik deed mijn voorbereide set, maar niemand reageerde. Ondertussen vroeg ik me vooral af wat er toch mis was.”

Wat heb je geleerd?

“Uit mijn eerste mislukte optreden leerde ik dat ik niet bang mag zijn om mensen in de zaal te vragen naar hun beroep, hun dag… De connectie met het publiek is belangrijk. Zo leer ik uit elk optreden wel iets. Dankzij mensen die me omringen en coachen, groei ik in mijn carrière.”

Succesverhalen doen onze ogen blinken. Maar hoe vaak beseffen we dat falen aan het succes voorafging? En hoe vaak heb jij de reflex om te leren uit een mislukking?

Kijk even mee naar de succesvolle Belgische kledingzaak JBC. “Vandaag ziet iedereen JBC als een succesvol bedrijf”, zegt Ann Claes, medezaakvoerder van de kledingketen. “Maar er waren ook moeilijke momenten. Zo mislukten we volledig in Nederland. We openden winkels over de grens… en moesten ze nadien weer sluiten.”

“En toch heb ik nooit gedacht aan opgeven. Ik vroeg me wel af: ‘Wat leer ik hieruit?’, ‘Wat neem ik mee voor volgende projecten?’. Natuurlijk twijfel ik ook af en toe. Je valt eens, hebt blauwe plekken en kneuzingen. Maar die genezen allemaal.”

« Onze uitbreidings­plannen in Nederland mislukten. Toch dacht ik nooit aan opgeven. Wel aan de lessen die ik leerde. »

Ann Claes, medezaakvoerder JBC

Je mag de mist in gaan

Ondernemen is dan ook een parcours van vallen en opstaan. Dat erkennen tal van bekende ondernemers tijdens de campagne Failing Forward.

Ondernemende Vlamingen die de mist in gaan, mogen niet langer scheef bekeken worden”, vindt Karen Boers, CEO van Startups.be. Haar organisatie zet hiervoor al jaren de grote ‘Failing Forward’-conferentie op.

Op deze conferentie op 28 november kan je je laten inspireren. Meer dan ooit, ga je ook zelf aan de slag om mislukkingen om te zetten in successen.

Met littekens blijven ondernemen

Enkel wie doorzet en leert uit falen, groeit. Dat weet ook Hans Bourlon, CEO van Studio 100. “Vele vijftigers in ons bedrijf kan je niet vervangen door een leger jonge mensen”, zegt Bourlon. “Dat zijn allemaal mensen die vol littekens staan. Hierdoor weten ze heel goed wat kan en niet kan. Ondertussen is het belangrijk dat ze ondernemend blijven en met de neus vooruit gaan.”

Ook benieuwd naar de mislukkingen van Hans Bourlon, Ann Claes en vele anderen?
Klik door naar www.metfalenenopstaan.be. Laat ook jouw stem meeklinken en teken het manifest!

80 tot 90% van de innovaties mislukt. Ook bij grote bedrijven. Wat als we deze spectaculaire mislukkingen nu eens tonen, dachten ze in het succesvolle Museum of Failure in Zweden. Dacht je dat gekende bedrijven enkel successen lanceren? Lach en leer uit deze 4 flops:

    Heinz spuit groen

De groene ketchup was rond de eeuwwisseling zo’n succes dat Heinz snel ook oranje, purpere, blauwe en roze sauzen voor kinderen uitbracht. Na 25 miljoen verkochte flessen was het over. Geen moeder wilde nog vijf halflege flessen in haar koelkast.

Colgate bakt lasagne

Je poetst je tanden met Colgate. Maar alles daarvoor doe je liever zonder Colgate. Eten, bijvoorbeeld. Deze lasagne bleef dan ook in menige supermarkt onaangeroerd liggen.

Bic for her krabbelt

Eindelijk konden vrouwen schrijven… dankzij de Bic for her. Wereldwijd waren vrouwen geschokkeerd. Het product staat nu op Amazon met de mededeling: “We don’t know when or if this item will be back in stock.”

Google Glass breekt

Geweldige technologie… waarop niemand zat te wachten. We willen nog lang niet met een bril rondlopen waarop informatie verschijnt over wie we ontmoeten. Nog minder graag geven we onze privacy prijs.

Het museum zelf is alvast een succes. De komende maanden is het op tournee in Zweden, Turkije en de Verenigde Staten. www.museumoffailure.se